Γενιά του Νοέμβρη

ΝΙΚΟΣ ΔΟΙΚΟΣ
«Γενιά του Νοέμβρη»
Ποιητική Συλλογή - εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ & ΔΙΑΤΤΩΝ

Είναι γνωστό ότι ο νεοελληνικός πολιτισμός, η ποίηση ιδιαίτερα, παρά τις, όποιες διακυμάνσεις της, είναι η μόνη, που, όχι μόνο διέλαθε της παρακμής, δεν έμεινε ανενεργός, αλλά κατόρθωσε να συμπορευθεί ισότιμα, ενίοτε και να πρωτοπορήσει, με την ξένη –ευρωπαϊκή δημιουργία. Απόδειξη αυτού τα δύο Νόμπελ λογοτεχνίας (ποίησης) και η αειφόρoς ποιητική παραγωγή, παλαιότερη και νεότερη, μέρος της οποίας είναι και η ποιητική συλλογή «ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ» του Νίκου Δόικου, μέσω της οποίας επιχειρεί μια διαχρονική χαρτογράφηση της παρακμής, της χυδαίας εμπορευματοποίησης αρχών, οραμάτων, ιδεών.

Αυτό αποκομίζει σε πρώτη ανάγνωση από την συγκεκριμένη ποιητική συλλογή κανείς, καθώς ανακαλύπτει γρήγορα ότι πρόκειται για μια ελεγεία (ο όρος καθ’ υπερβολή), για ένα ιστορικό οδοιπορικό, κύριο συστατικό του οποίου είναι οι οξειδωμένες μνήμες, τα οράματα μιας εποχής και η εγνωσμένη, συνειδητή ή ασυνείδητη, προδοσία τους: Πρώτος Δρόμος: δείξαν αριστερά/ τις σκάλες του Ποτέμκιν, διακόσια/ σκαλοπάτια να κατρακυλήσει/ το καροτσάκι της Πρωτοπορίας... Δεύτερος Δρόμος: ... το βασίλειο της γενιάς του Αρνούλφου/ Ναΐτες τραπεζίτες να κονταρομαχούν/ με την Ηγεμονία/ κει που ξεχάσαμε τ’ αμπέχονο/ με τα παράνομα ραμμένα στη φόδρα.../. Ενώ σε δεύτερη ανάγνωση, ένα τεφρό τοπίο, μια αχλή ψυχικής μελαγχολίας... /μόνο κάτι παράθυρα στις εκπομπές διακήρυξαν/ πως «...τώρα ο αγώνας δικαιώνεται.../

Πέραν αυτών, εκείνο που κάνει ενδιαφέρουσα την ποίηση του Νίκου Δόϊκου, δεν είναι το χρονικό απογοήτευσης και προδοσίας των οραμάτων μιας γενιάς και η πτώση των αξιών μόνο, όσο η πολύ-σημειολογική αποκωδικοποίησή τους, η οποία, διεμβολίζει εύστοχα τον εύθραυστο φλοιό της επιφάνειας και με τρόπο ευθύβολο, αφαιρετικό κονιορτοποιεί την απαρασάλευτη μακαριότητας μας, καθώς δεν αποπνέει μια αυτοβιογραφική περιπέτεια απλώς, αλλά μια γενική, ιστορική μαρτυρία, που στην πορεία της αναπτύσσει μια διαλεκτική αυτογνωσίας, για όσους δεν ζουν, δεν θέλουν να ζουν εν κρυπτώ δολοφονώντας μνήμες –συλλογικές και ατομικές συνειδήσεις. Διαδικασία επώδυνη βέβαια, δεδομένου ότι θίγει ευθέως την σύγχρονη αλλοτρίωση μας. /...Δρόμοι στρωμένοι πλατανόφυλλα μανιφέστα... /εκεί που ώριμοι επιτέλους και νηφάλιοι/ κερδίσαμε κουπόνι μετοχής/ σε κλήρωση γι’ απόδραση λιγόλεπτη/ στην φοινικόνησο του εμιράτου.../, αλλά και μια μορφή αυτοελέγχου (αυτοκριτικής), για όσους διατηρούν ακόμη ψήγματα ευαισθησίας, δεν έχουν μεταβληθεί σε πορτραίτα γραφικής επικαιρότητας, σε... /τεχνοκράτες υποθαλάσσιων υποσχέσεων.../ συντηρητές πολύχρωμων προσχημάτων.../

Οι επάλληλες εικόνες, ενίοτε θεατρικές... /και το αμφιθέατρο των ζώων και των φυτών/ αντηχούσε ιαχές χαράς και θρόους αρμονίας/... οικοδομούν μια ποίηση διαλεκτικής καταγγελίας, μια ποίηση προβληματισμού, με δραματικές προεκτάσεις... /γενιά πρόθυμα να ενδώσει στο αδάμαστο χάος/ των βραχονησίδων του Νότου.../

Παρά την πολυσημία, όπως αναφέρθηκε, όμως, την δυσκολία του υπερ-ρεαλισμού και τον σκληρό πυρήνα λέξεων που επιλέγει (αμφότερα στοιχεία της αισθητικής του ταυτότητος), εκεί που εγκαταλείπεται ο Ελυτικός υπε-ρεαλισμός αναδύεται ένας αρχέτυπος λυρισμός ...χθες έβρεχε και φύσαγε όλη νύχτα... /ήχοι ξυλόφωνου με των υδρορροών το στάλαγμα/ οι αρπισμοί πιανίσιμο στα κεραμίδια/ βιόλα κάποιο παντζούρι ξεχασμένο/ ο πλάτανος βαρύτονος, η λεμονιά σοπράνο.../ που ισορροπεί ανάμεσα μέτρου και μελωδίας, ενόρασης και σημειολογίας.

Ποίηση εγκεφαλική; Ποίηση νοημάτων θα λέγαμε που αντιπαραθέτει στον τρέχοντα νατουραλιστικό φορμαλισμό ένα λόγο ακραιφνώς ποιητικό. Λιτό από συναισθηματικές, ατομικές φορτίσεις και φωτογραφικές αποτυπώσεις. Μια ποίηση που υπερβαίνει την τρέχουσα συμβατική γραφή, με πανταχού παρούσα την σημειολογία των λέξεων, στοιχείο απαραίτητο για την ανάδειξη του ουσιώδους.

"NEA K."