ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ

      

           

      

Δημήτρης  Μάνος

 Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ  ΤΟΥ  ΕΡΩΤΑ

"Περί... Έργου...!"

"Περί... Έργου, Ζωγράφου και Ζωγραφικής!"*

                                     

Ορθώς η ζωγραφική, μία από τις πιο εκφραστικές μορφές δημιουργίας, θεωρείται, και, μάλλον, είναι θεϊκή, και τούτο επειδή,

μέσω της απεικόνισης δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα που δεν υφίστατο προ της δημιουργίας, καθώς είναι η μορφή τέχνης που επαληθεύει την πλατωνική θεώρηση ότι  κόσμος δεν είναι ο ορατός, αυτός τον οποίο βλέπουμε, αλλά κάτι εν κρυπτώ το οποίο καλούμαστε να 

Μικρό Σχόλιο για...!

                        
                                Μικρό Σχόλιο για  την Ποίηση

       Με τη γλώσσα, μπορούμε να επικοινωνήσουμε, να εκφράσουμε καταστάσεις, συγκινήσεις, συναισθήματα, να αποτυπώσουμε την σκέψη μας ακόμη κάπου, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι παράγουμε ποίηση, γιατί ποίηση δεν είναι η χρήση, απλώς, της γλώσσας, αλλά η υπέρτατη συγκινησιακή χρήσης της γλώσσας*, που θα μετατρέψει την αίσθηση σε εικόνα, την εικόνα σε ιδέα, την ιδέα σε συναίσθημα* και το συναίσθημα σε συγκίνηση, χωρίς να χάνει το διανοητικό της  στοιχείο. Για  να συμβεί όμως αυτό χρειάζεται η αναγκαία ιδιότητα του ποιητή, του ανθρώπου που θα μετατρέψει τις  ψυχικές, ατομικές, κοινωνικές καταστάσεις σε διανοητική, αισθητική λεπτότητα, ικανή να μας συγκλονίσει, να μας αποκαλύψει τον πυρήνα, την ουσία της συγκίνησης, των λεπτομερειών, που μας διαφεύγουν,  που δεν τις συλλαμβάνουμε, τις αγνοούμε και έτσι δεν μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε  υπέρτατη συγκίνηση, γιατί μας λείπει το εκμαγείο μέσα στο οποίο θα συνθέσουμε το ποιητικό  θαύμα.   

ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ...!

Δημήτρης Μάνος

ΜΑΡΙΑ ΔΑΝΙΗΛ 

«υπό το φως της πανσελήνου» 

Μυθιστόρημα Εκδόσεις ΟΣΕΛΟΤΟΣ

«Ότι διαπραγματεύεται ή αγγίζει έστω την ανθρωποφαγία..., χάριν μιας -χωρίς ηθικό όφελος- ανταμοιβής..., γίνεται πλούσια τροφή για την ακόρεστη αδηφαγία...», αναφέρει χαρακτηριστικά ο θ. κριτικός Νάσος Νικόπουλος, θέση η οποία βρίσκει την επαλήθευσή της στο έργο της Μαρίας Δανιήλ «υπό το φως της πανσελήνου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΟΣΕΛΟΤΟΣ.

ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ...!

 

 

ΕΠΩΝΥΜΟΥ ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ

ΕΠΩΝΥΜΟΥ  ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ

Μα, ποιος είσαι πες μας τέλος πάντων; Τη

μια το παίζεις αφασία  

την άλλη υπεροψία

λες και δεν είσ’ αυτός που

ΕΝΤΟΣ...!

 

 

Εντός και επί τα αυτά;

Οι Άγγλοι νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι

επειδή εκλέγουν τους βουλευτές τους. 
Είναι ελεύθεροι 
μία μέρα στα πέντε χρόνια.

ΡΟΥΣΣΩ 

Έχει την αίσθηση, παρατηρώντας τα πολιτικά τεκταινόμενα κανείς, ότι τυρβάζουμε περί τα πολλά, δημοσιοποιώντας επί μέρους θέσεις, αναλύσεις, την στιγμή κατά την οποία τα πάντα βρίσκονται επί  ξυρού ακμής, οι δε πολιτικοί στα όρια της σχιζοφρενούς απάθειας. Πως να δικαιολογήσει κανείς τα τραγικά αποτελέσματα της ανεπαρκούς πολιτικής τους, θέση στην οποία επιμένουν, δυστυχώς, παρά τα εγκλήματα και την υφαρπαγή της αξιοπρέπειάς μας.

ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΗ

ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΗ.

                                                                                   

Έσπασαν τις βιτρίνες της διαφθοράς κι εμείς τους είπαμε αλήτες.

...

ΑΙΔΩΣ

   ΑΙΔΩΣ  ΑΡΓΕΙΟΙ                      

    
                                                                                                  

   Μα, δεν αισχύνεσθε, τι λέτε, πως είναι δυνατόν εσείς εμάς να

       εγκαλείτε; 

   Εσείς που βγάλατε τα πάντα στο σφυρί

   Εσείς που παίξατε τις τύχες μας στα ζάρια

   Εσείς που δώσατε αξίες, μύθους, έπη, συλλήβδην, τοις κυσί;

   Και  μη  μας πείτε πως  δεν  ξέρατε, πως  δεν καταλαβαίνατε.

   Αφήστε κύριοι τον κυνισμό, τους εαυτούς σας εγκαλέστε.

        

Αν...

 

Πίσω από τα τείχη που υψώσαμε

στις ρίζες της απέραντης μοναξιάς υπάρχει ακόμα κάτι που  
αντιστέκεται και  περιμένει το  καινούριο. Κρύβεται  
σαν λιποτάχτης  στα ασήμαντα πράγματα της  μέρας
στο μεταφυσικό άγγιγμα της νύχτας

στους τύμβους της καθημερινής απόλαυσης. Είναι

μια προσωπική  στιγμή που χάνεται μέσα στις άλλες,  όπως

τα ίδια λόγια σε σελίδες  απαγορευμένων βιβλίων, όπως

το άρωμα GIVENCHY στο πρόσωπο της  ωραίας  Ελένης,  όπως  
το γδαρμένο χαμόγελο  στα ψηφίσματα του Ο.Η.E  -ένα 
κομμάτι  άγραφο χαρτί που περιμένει

την  έμπνευση του ποιητή-
αυτό που  ακουμπάει κουρασμένα στην πλάτη  της  ηλικίας

εκεί που  αφήνουμε  αντίγραφα  ελευθερίας

μια  προσπάθεια  φυγής κάθε  βράδυ  

λίγο πριν πούμε  καληνύχτα  στον  εκφωνητή  του τελευταίου  
δελτίου ειδήσεων...!  

... αντιστέκεται ασυναίσθητα στις άλαλες κραυγές της ερημιάς

λες και δεν χάσαμε πια το τόσο  δα απ’  την καρδιά μας...

γι’ αυτό σου λέω:

αν μπορούσες ν’ αποτρέψεις τον καιρό ή να κάψεις  ένα

δάσος μοναξιά! Αν μπορούσες λέω, αν...!

ΠΕΤΡΕΣ  ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ-

Συνείδηση

ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

Με τα μάτια στην κλεψύδρα:  «μην ακούς»  ικέτευε  συκοφαν-

τίες έλεγε στην  ενεδρεύουσα συνείδησή του όμως αυτή  ανέν-

δοτη  αναδιφούσε (τώρα  βρέθηκε;) τα πεπραγμένα της  ζωής

του ώσπου δεν άντεξε  (συνήθως δεν αντέχεται)  γιατί το ήθος 

είναι  ήθος λέγεται  κι  αυτός δεν είχε στάλα, πτώματα είχε α-
πλώς στον κήπο του σπιτιού του, οπότε μόλις διαπίστωσε:Μα 

τι μου λες δε βλέπεις,

που καιρός για τύψεις, αναιρέσεις, διαψεύσεις; Δεν είσαι εσύ

αυτός, μην επιμένεις. Εσύ  ’σαι προσωπείο αλγεινό» του είπε
και  απέστρεψε  το  πρόσωπό  της τη  στιγμή  που έσβηνε το
     «μπιτ»
και άρχιζε η ισοηλεκτρική γραμμή του καρδιογραφήματός του.

ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ

      ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΝΟΣ

Επί των Τύπων...!






        

    

Δεσποινίς Πελαγία

ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
«Δεσποινίς Πελαγία»
Μυθιστόρημα - Eκδόσεις ΤΟΠΟΣ 

Κεντρικό πεδίο της μυθοπλασίας του Γιάννη Ξανθούλη τελευταία, φαίνεται ότι είναι ο ψυχολογικός λαβύρινθος, με τις σχετικές προεκτάσεις, που  επιφέρουν οι ανθρώπινες οδύνες  σε άτομα με βιολογικές ελλείψεις και ο ρόλος που αυτές επιφυλάσσουν στα εν λόγω άτομα, ως τη στιγμή, που μία σύμπτωση κοινωνική (Του Φιδιού το Γάλα) - οικονομική (δεσποινίς Πελαγία) ανατρέπει την τραγικότητά τους (:) Θα ήταν φρόνιμο εδώ να επισημάνουμε την Φρουδική μεταμόρφωση – αυτοπεποίθηση- που οι σχέσεις αυτές προσδίδουν στα εν λόγω άτομα, λαμβανόμενες ως εκδικητικές προεκτάσεις του ζοφερού παρελθόντος τους περισσότερο και λιγότερο ως αφετηρίες ψυχικής ολοκλήρωσης.

Γενιά του Νοέμβρη

ΝΙΚΟΣ ΔΟΙΚΟΣ
«Γενιά του Νοέμβρη»
Ποιητική Συλλογή - εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ & ΔΙΑΤΤΩΝ

Είναι γνωστό ότι ο νεοελληνικός πολιτισμός, η ποίηση ιδιαίτερα, παρά τις, όποιες διακυμάνσεις της, είναι η μόνη, που, όχι μόνο διέλαθε της παρακμής, δεν έμεινε ανενεργός, αλλά κατόρθωσε να συμπορευθεί ισότιμα, ενίοτε και να πρωτοπορήσει, με την ξένη –ευρωπαϊκή δημιουργία. Απόδειξη αυτού τα δύο Νόμπελ λογοτεχνίας (ποίησης) και η αειφόρoς ποιητική παραγωγή, παλαιότερη και νεότερη, μέρος της οποίας είναι και η ποιητική συλλογή «ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ» του Νίκου Δόικου, μέσω της οποίας επιχειρεί μια διαχρονική χαρτογράφηση της παρακμής, της χυδαίας εμπορευματοποίησης αρχών, οραμάτων, ιδεών.

«η Σημασία της Παιδείας...!»

Καρλ Βαλεντίν

Πέντε Μονόπρακτα

Οι ελάχιστες θεατρικές παραστάσεις που δίνονται από ερασιτεχνικούς θιάσους στον ευρύτερο χώρο της περιφέρειας, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε εκείνες, που οι συντελεστές τους, κάτω από σκληρές και επίπονες προσπάθειες επιχειρούν να αρθρώσουν έναν ουσιαστικό θεατρικό λόγο, ποιούντες ήθος (εξ ου και ηθοποιός) και σε εκείνες που με ήσσονες προσπάθειες, κάποιοι άλλοι, προσπαθούν να εκβιάσουν την άκριτη αναγνώρισή τους, αντίληψη που οδηγεί στην κατάλυση κάθε δεοντολογίας και στην καταστροφή συνειδήσεων και συνόλων.

«Αν το θέατρο», όπως είπε χαρακτηριστικά και ο θεατρικός κριτικός Νάσος Νικόπουλος, «δεν είναι τόπος απόδρασης ή χλοερός τόπος ψυχαγωγίας, αλλά μία χρήσιμη και επώδυνη συνάντηση με την συνείδησή μας, ατομική και κοινωνική - συνολική*», αντιλαμβάνεται  κανείς, πόσο επικίνδυνος είναι ο άκρατος υποκειμενισμός, η άκριτη αποδοχή, η έπαρση και η αντιποίηση ύφους, ήθους, ορισμένων, οι οποίοι ορμώμενοι από προσωπικά ελατήρια και απύθμενες φιλοδοξίες, προσπαθούν να ακρωτηριάσουν τη δυναμική και την προοπτική της τέχνης, η οποία αντιστάθηκε, από υπάρξεώς της, σε κάθε μορφή βαρβαρότητας, δεδομένου ότι είναι η μόνη η οποία απέτρεψε κατά καιρούς τον εξανδραποδισμό του ανθρώπου...

"Ελπίδα Ποιότητας...!"

Δημήτρης Χριστοδούλου
«Τα όπλα του Οδυσσέα»

Πολλές φορές έχει προβληματίσει η θεατρική παρουσίαση των ερασιτεχνικών παραστάσεων (θιάσων), και πολλές φορές η μή άποψη υπήρξε, είναι, η καλύτερη άποψη. Όχι από αδυναμία κρίσης βέβαια, αλλά από αγάπη προς τα πρόσωπα, αναγνώριση των κόπων τους και δυνατότητα αναβάθμισης μέσα στον χρόνο και στο χώρο.

Πολλές φορές έχει σημειωθεί επίσης, ότι οι δύο βασικότερες αδυναμίες τους είναι, η στελέχωση, η μεγάλη  (θεμιτή) αυτοπεποίθησή τους  και η υπέρβαση των ορίων τους, αν και πολλές φόρες υπεισέρχεται και το, μεγάλων φιλοδοξιών, ρεπερτόριό τους.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να προκαλούν οι παραστάσεις και οι συντελεστές εύλογα ερωτηματικά με την συνέπεια της ποιότητας και την παιδευτική –θετική ή αποτρεπτική– σχέση τους με το κοινό, ιδιαίτερα το νεότερο.

Το δικαίωμα της ενασχόλησης και της θεατρικής άποψης είναι αναφαίρετο βέβαια.Ουδείς λόγος επ’ αυτού. Μόνο που για να εκπληρωθεί πρέπει τα άτομα και τα σχήματα να είναι «ασκημένα», ικανά να ανταπεξέλθουν στην αποστολή τους και όχι μόνο στις φιλοδοξίες τους.

Μέρες Αλεξάνδρειας

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ
«Μέρες  Αλεξάνδρειας»
Μυθιστόρημα - Eκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ

Εν τέλει, τι είναι λογοτεχνία; Είναι η φυγή από έναν αναπόδραστο ατομικό εγκλωβισμό μιας επίπεδης καθημερινότητας, όπου το άτομο όντας εγκλωβισμένο, περιθωριοποιημένο, αδύναμο να κάνει την υπέρβασή του τρέφει την ανυπαρξία του με υποπροϊόντα μιας φθίνουσας, ρηχής μυθοπλασίας; Είναι η μορφή έκφρασης που συνηγορεί και καλύπτει, εκούσια ή ακούσια, το τέλμα, φέρνοντας στην επιφάνεια το υποφαινόμενο (τέρψη, εφησυχασμός;) ή είναι η γενεσιουργός αιτία που ανυψώνει από μια κατεστραμμένη, σε μια ολοκληρωμένη ύπαρξη τον άνθρωπο; Μια συγκροτημένη άποψη ζωής που εμπεριέχει, δυνάμει, την ανατροπή, καθώς αναδεικνύει αδυναμίες, πάθη, παραλήψεις,  ικανές να ολοκληρώσουν την προσωπικότητά του και να λειτουργήσουν σαν υπομόχλιο για την υπέρβασή τους;

Σφαίρα στο βυζί

ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ
«Σφαίρα στο βυζί»
Διηγήματα - Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

     Συχνά, μες στον ορυμαγδό των εκδόσεων λανθάνουν έργα τα οποία και λόγο ύπαρξης έχουν καί πληρούν τις προϋποθέσεις εκείνες που χρειάζεται ένα έργο για να δικαιώσει την ύπαρξή του, όπως το βιβλίο του Κώστα Ακρίβου: «ΣΦΑΙΡΑ ΣΤΟ ΒΥΖΙ», ένα έργο το οποίο υπερβαίνει τον τρέχοντα μέσο όρο και βρίσκεται αντιμέτωπο με τον ιστορικό χρόνο, καθώς επιχειρεί (ται) μια ουσιαστική τομή στη μέχρι σήμερα μυθοπλασία, τόσο ως προς τη γλώσσα, όσο και ως προς τον μύθο και ύφος, στοιχεία απαραίτητα για την πληρότητα ενός έργου.

Εκείνο που διακρίνει το έργου του Ακρίβου είναι ότι κατορθώνει μέσα από «μια ελάχιστη σπίθα» να φέρει στην επιφάνεια, με μια Φροϋδική διείσδυση είν’ αλήθεια, τις προσωπικές αδυναμίες των ηρώων του, τους άνομους πόθους τους. Δανειζόμενος δε το εκφραστικά τους μέσα, τον λόγο τους συγκεκριμένα, κατορθώνει να δώσει, με τρόπο συμβατό με το ύφος, (ύφος λογοτεχνικό εφ’ όσον πρόκειται για συγγραφείς, κοινωνικό ή γλώσσα εποχής αν πρόκειται για άλλα πρόσωπα, ιστορικά, Κολοκοτρώνης, Γύφτος κ.λ.π) τη στάση ζωής τους, το πορτραίτο τους, τον αθέατο κόσμο τους, τα απωθημένα ένστικτά τους, αυτά που, ίσως, καθόρισαν το έργο τους και την προσωπικότητά τους.

Το Μυθιστόρημα του Ξενοφώντα

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
«Το Μυθιστόρημα του Ξενοφώντα»
Μυθιστόρημα – εκδ. ΩΚΕΑΝΙΔΑ

Αν το απόλυτο βιώνεται αλλά δεν λέγεται όπως αναφέρει ο Γοργίας, το ίδιο ισχύει, πρέπει να ισχύει, μάλλον, και για την συγκίνηση, ως μέρος της γνώσης, της τέχνης ιδιαίτερα, δοθέντος ότι, μέγιστη λειτουργία, προορισμός της τέχνης είναι η αίσθηση των πραγμάτων, η μέγιστη συγκίνηση. Μια τέτοια, βιούμενη αίσθηση συνέχει και τον αναγνώστη που έρχεται σε επαφή με το έργο του Τάκη Θεοδωρόπουλου «ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ». Αίσθηση, που είναι απόρροια της μεστότητας, του δοκιμιακού και λογοτεχνικού εύρους, τα οποία ενυπάρχουν στο εν λόγω έργο και επιδρούν αφοπλιστικά πάνω στη σκέψη, τον συναισθηματικό κόσμο του αναγνώστη. Αποτέλεσμα της αίσθησης αυτής είναι να οδηγείται, μέσω της ανάγνωσης, στην ηδονή του κειμένου, όπως λέει χαρακτηριστικά και ο Κακναβάτος, ο αναγνώστης. Μια ηδονή ανακαλούμενη, απούσα κατά κοινή ομολογία δυστυχώς στην τρέχουσα βιβλιογραφία η οποία βρίθει από υποκειμενισμούς, επίπεδες περιγραφές και αυτοβιογραφικές προσεγγίσεις.

Μικρές Ανάσες

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρές Ανάσες»
Ποιήματα - Εκδόσεις Μελάνι

Αν, ποίηση, κατά μία εκδοχή, είναι η δικαίωση του λόγου, λόγος καθ’ αυτός καί λόγος ύπαρξης ποίησης και ποιήματος, η ποίηση του Θανάση Μαρκόπουλου επιβεβαιώνει την εκδοχή αυτή, και τούτο διότι ο ποιητικός του λόγος, διευρύνει το συναίσθημα, καθώς αντανακλά κατά τρόπο ελλειπτικό, πλήρως όμως περιεκτικό ως προς την διατύπωσή του το βίωμα.

Ποίηση υφίσταται, γράφεται, εκδίδεται κατά κόρον, πλην όμως, δεν αποτελεί πράξη δικαίωσης, ποιητικής ύπαρξης η γραφή, η έκδοση ενός ποιήματος, μιας ποιητικής συλλογής απλώς και μόνο, αλλά ο τρόπος προσέγγισης, διεύρυνσης του ερεθίσματος. Η νίκη του λόγου πάνω στο κράτος των αισθήσεων. Ιδιαίτερα δε, ο τρόπος διατύπωσης των συγκινήσεων μέσω της γλώσσας

Του Φιδιού το Γάλα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
"Του Φιδιού το Γάλα" 
Μυθιστόρημα. Εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Μετά το, θεατρικής δομής, «Ταγκό των Χριστουγέννων», επανέρχεται με, ένα έργο, της αυτής αισθητικής, μορφής και ποιητικής έκφρασης: «Του Φιδιού το γάλα», ο Γιάννης Ξανθούλης. Ένα έργο ερωτικής θεματολογίας, δεδομένου ότι, αναγορεύει τον έρωτα σε πρωταρχικό υπαρξιακό πρόβλημα του ανθρώπου, ιδιαίτερα όταν η ταυτότητά του συνθλίβεται και οι προσωπικές αποτυχίες υπερβαίνουν κάθε μέτρο, όπως γίνεται με τον κύριο πρωταγωνιστή του έργου, Ανέστη Κομνηνό.
Αφετηρία του έργου, αποτελεί η υποψία της επιστροφής στα μάτια της γυναίκας με τα μαύρα γυαλιά, και η άφιξη ενός αυτοβιογραφικού χειρογράφου στο γραφείο του εκδότη, αίτια, αρκούντως ικανά, να αναγκάσουν τον Ανέστη Κομνηνό (εκδότη), να κάνει μια λεπτομερή αναδρομή στην ταριχευμένη του μνήμη και να επαναφέρουν στο προσκήνιο την παρελθούσα συγκίνηση που επιμένει να χειραγωγεί την αρχιτεκτονική του εσωτερικού του οικοδομήματος, που ονομάζεται βίωση, ανάταση, δόξα και πτώση.